Hoe systemisch werken of een familieopstelling kan helpen bij een burn-out

De afgelopen jaren heb ik binnen mijn andere bedrijf Stressvrij voor de klas veel leerkrachten getraind en gecoacht die last hadden van burn-out verschijnselen.

Wat me opvalt is dat nog veel mensen van mening zijn dat een burn-out ontstaat door hard werken en dat je door een hier weer van kunt herstellen door het even een poosje rustig aan te doen.

Helaas botsen zij na niet al te lange tijd toch weer tijdens dezelfde problemen in hun werk en is een tweede burn-out een feit.

Het klopt inderdaad dat mensen die een burn-out hebben (gehad) vaak harde werkers zijn, maar dat harde werken kent altijd een diepere bron of oorzaak.

Wat me opvalt bij mensen die ik begeleid tijdens hun burn-out is het volgende:

–     Ze zijn erg loyaal naar de werkgever (en in het geval van leerkrachten ook naar hun leerlingen).

–     Ze hebben een overgroot verantwoordelijkheidsgevoel.

–     Ze zijn erg zorgzaam zijn naar de ander en negeren daardoor eigen behoeftes en verlangens

–     Ze vinden het moeilijk om hun eigen grenzen aan te geven

–     Ze zijn bang om door een ander niet goed genoeg of niet aardig gevonden te worden (daardoor hard werken en de lat voor zichzelf heel hoog leggen, proberen ze te bewijzen dat ze wel goed genoeg zijn)

–     Meestal zijn ze werk gaan doen waar ze door schade en schande (door dingen die ze in hun leven hebben meegemaakt) heel erg goed in zijn geworden en hebben niet hun hart gevolgd.

Als ik door een systemische (familieopstellingen) bril naar het fenomeen burn-out kijk, dan zijn veel van de bovengenoemde patronen terug te voeren op het gezin of de familie van herkomst. Kinderen zijn erg loyaal naar hun ouders en als het gezin van herkomst uit balans is geraakt, proberen zij de balans te herstellen.

Ze geven hierin veel van zichzelf en stellen de belangen, behoeftes en verlangens van de ander boven die van zichzelf. Ze cijferen zichzelf letterlijk weg. Dit gedrag is een voedingsbodem voor het ontstaan van een burn-out in het latere leven. Dit gebeurt allemaal op een onbewust niveau. Een (familie)opstelling kan helpen om de onbewuste patronen zichtbaar te maken.

Een praktijkvoorbeeld:

Anna is een jonge, zeer gedreven leerkracht. Ze werkt hard en maakt lange dagen.
Anna wil het heel graag heel erg goed doen en is heel loyaal naar haar leidinggevende. Elke extra klus neemt Anna zonder morren op haar schouders. Ze vindt het moeilijk om ‘nee’ te zeggen, omdat ze bang is om de ander teleur te stellen. Hierdoor doet ze veel meer dan nodig is.

Anna is opgegroeid in een gezin met een narcistische ouder. Anna is heel erg goed geworden in het zorgen voor en pleasen van de ander, in de hoop gezien en gewaardeerd te worden. Als Anna bij mij in coaching komt, ziet ze zelf niet direct het verband tussen de manier waarop ze is opgegroeid, wat ze heeft geleerd in het leven en het ontstaan van haar burn-out.

We besluiten een opstelling te doen

Uit de opstelling wordt al snel duidelijk dat Anna nog heel sterk met de narcistische ouder is verbonden. Ze verlangt nog steeds naar de waardering en erkenning van haar ouder die ze als kind te weinig of alleen onder voorwaarden heeft gehad.

Op het moment dan Anna dit ziet in haar opstelling, wordt er iets geraakt in haar. Emoties komen omhoog. Ineens wordt haar duidelijk dat ze in haar werk de patronen uit haar gezin van herkomst aan het herhalen is.
Door hard te werken, erg loyaal te zijn naar haar leidinggevende, hoopt ze alsnog de erkenning en waardering te krijgen, die ze als kind te weinig heeft gekregen.

Door de opstelling heeft ze gezien hoe de oude patronen haar nu nog belemmeren en kan ze er los van komen. Haar eigen weg gaan, trouw zijn aan zichzelf en ruimte geven aan haar eigen verlangens en behoeftes.

Loop jij ook regelmatig tegen dezelfde problemen aan in je werk? Ben je benieuwd of daar een systemische dynamiek aan te grondslag ligt? Vraag dan een gratis en vrijblijvend gesprek met me aan. Samen verkennen we je vraagstuk en kijk ik of een (familie)opstelling je hier verder in kan helpen.

Of schrijf je in voor de open systemische werkavond van 17 oktober a.s. in Leeuwarden.